Структурно-фазовое состояние быстрорежущей стали Р6М5 после термической обработки. Термиялық өңдеуден кейінгі Р6М5 жылдамкескіш болатының құрылымдық-фазалық күйі.

Авторы

  • B. K. Rakhadilov Восточно-Казахстанский государственный технический университет им. Д.Серикбаева
  • G. S. Karipbayeva Восточно-Казахстанский государственный технический университет им. Д.Серикбаева
  • M. K. Skakov Национальный ядерный центр Республики Казахстан
  • A. B. Manapbayeva Казахский национальный университет им. аль-Фараби

Ключевые слова:

фазовый состав, структура, быстрорежущая сталь, карбид, фазалық құрам, құрылым, жылдамкескіш болат,

Аннотация

В данной работе методами растровой электронной микроскопии, EBSD-анализа и РСА исследованы микроструктура, морфология, элементный состав, фазовый состав и кристаллическая структура образцов стали Р6М5после стандартной термической обработки. Показано, что микроструктура стали Р6М5 после закалки и трехкратного отпуска состоит из отпущенного мартенсита и твердых карбидов типа M6C и MC сферической формы. Определены объемная доля карбидов и их распределение. Методом рентгеноструктурного анализа установлено, что основными карбидами в исследуемой стали после термообработки являются карбиды М6С и МС, которые имеют сложную ГЦК кристаллическую решетку и пространственную группу Fd3m. Определено, что карбиды являются однородными и монокристаллическими. Методом ESBD анализа с поддержкой рентгеноструктурного анализа установлено, что светлые карбиды сферической формы М6С соответствуют составу Fe3W3C, а серые карбиды сферической формы МС соответствуют составу VC. Бұл жұмыста растрлық электрондық микроскопия, EBSD және РҚТ әдістерімен стандарттық термиялық өңдеуден кейінгі Р6М5 болаты үлгісінің микроқұрылымы, морфологиясы, элементтік құрамы, фазалық құрамы және кристалдық құрылымы зерттелді. Шынықтыру және үш мәрте босатудан кейінгі Р6М5 болатының микроқұрылымы босатылған мартенсит пен сфера пішінді M6C және MC қатты карбидтерден тұратндығы көрсетілген. Карбидтердің көлемдікүлесі мен таралуы анықталған. Рентгендік құрылымдық талдау әдісімен термоөңдеуден кейін зерттеліп отырған болаттағы негізгі карбидтер күрделі ГЦК кристалдық торға және Fd3m кеңістіктік топқа ие M6C және MC карбидтері болып табылатыны анықталды. Карбидтер біртекті және монокристалдық екендігі анықталды. Рентгендік құрылымдық талдау әдісінің қолдауымен ESBD талдау әдісімен сфералық формадағы М6С ашық карбиді Fe3W3C құрамына сәйкес келетіндігі, ал сфералық формадағы МС сұр карбиді VC құрамына сәйкес келетіндігі анықталды.

Библиографические ссылки

1 Moiseev V.F., Grigor'ev S.N. Instrumental'nye materialy. Monografija. – M.: IC MGTU «STANKIN», Janus-K, 2004. – 248 s.

2 Gol'dshtejn M.I., Grachev S.V., VekslerJu.G. Special'nyestali. – M.: Metallurgija, 1985. – 408s.

3 Skakov M.K., Rakhadilov B.K., Sheffler M., Modification of structure and properties of steel R6M5 at electrolyte plasma treatment // Advanced Materials Research / Vol.601, 2013 – pp 64-68.

4 Schastlivcev V.M., Mirzaev D.A., Jakovleva I.L. Struktura termicheski obrabotannoj stali. – M.: Metallurgija, 1994. -288 s.

5 Liu ZY, Loh NH, Khor KA, Tor SB. Microstructure evolution during sintering of injection molded M2 high speed steel. Mater SciEng 2000; A293:46–55.

6 Šolić, Sanja; Cajner, Franjo; Leskovšek, Vojteh. Effect of deep cryogenic treatment on mechanical and tribological properties of PM S390 MC high-speed steel. // MP Materials Testing. 2012/10 (2012); 688-693.

7 Artinger I. – Instrumental'nye stali i ih termicheskaja obrabotka. – M., 1982. – 312s.

8 Kremnev L.S. Teorija legirovanija i sozdanie na ee osnove teplostojkih instrumental'nyh stalej i splavov / Metallovedenie i termicheskajaobrabotkametallov №11 (641), 2008

9 Geller Ju.A. Instrumental'nyestali. – M.: Metallurgija, 1983. – 527 s.

10 Guenzel R., Matz W., Yu.F. Ivanov, Rothtein V.P. Pulsed electron-beam treatment of high-speed steel current tools: struchire-phase transformation and wear resistance // 1st International Congress on Radiation Physics, high current electronics, and modification of materials.- Tomsk, Russia, 24-29 sept 2000.- V.3.- P.303-307.

11 Ivanov Yu., Matz W., Rotshtein V., Gunzel R., Shevchenko N. Pulsed electron beams melting of high-speed steel: structural phase transformations and wear resistance // Surface and Coatings Technology. – 2002.- №150.- p. 188-198

12 Gol'dshmidt H.Dzh. Splavy vnedrenija. T.1. – M.: Mir, 1971. – 424s.

Загрузки

Опубликован

2014-05-21

Выпуск

Раздел

Физика конденсированного состояния и проблемы материаловедения. Нанонаука