Импульсті коаксиалды үдеткіштегі плазмалық фокусының параметрлеріне индуктивтіліктің әсері
DOI:
https://doi.org/10.26577/RCPh.2021.v78.i3.07Кілттік сөздер:
плазма, плазмалық фокус, пинч, жоғары вольтты разрядтау құралы, разряд тогы, индуктивтілік, конденсатор, килоджоуль диапазоныАннотация
Импульсті плазмалық үдеткіштерде жүретін процестерді физикалық талдау негізінде оларды плазмалық фокусты құру және зерттеу үшін пайдалану мүмкіндігі негізделген. Атап айтқанда, импульсті коаксиалды үдеткіш негізінде құрылған килоджоуль диапазонының «Плазмалық фокусы» (ПФ) типті қондырғылардағы индуктивтіліктің плазма фокусының параметрлеріне әсері зерттелген. Эквивалентті орнату схемасы ұсынылған және негізделген, оның негізінде тізбектің индуктивтілігінің және конденсатор батареясының сыйымдылығының максималды ток пен нейтрондық Шығыс мәніне разрядтаушы мен өткізгіш сымдардың параметрлерін ескерместен әсері талданады. Қондырғының индуктивтілігін теориялық бағалау негізінде оның ең ықтимал мәні есептеледі. Қарастырылып отырған энергия диапазонының қондырғыларында индуктивтілік шамамен 7,5·10-7 Гн құрайды және конденсатор батареясының сыйымдылығына тәуелді екендігі белгілі болды. Керісінше, мегаджоуль энергиясы бар қондырғыларда индуктивтілік конденсаторлардың саны мен сыйымдылығына байланысты емес, нәтижесінде соңғысының ұлғаюы ток күшінің өсуіне әсер етпейді. Конденсаторлық батареяның әртүрлі сыйымдылықтарында разряд тогының қолданылатын кернеуге эксперименттік және теориялық тәуелділігі алынады. Токтың теориялық және эксперименттік осциллограммаларына салыстырмалы талдау келтірілген. Т = 30 мкс разрядтық импульсінің ұзақтығы кезінде теориялық және эксперименттік нәтижелердің ең үлкен сәйкес келуі анықталды.
Библиографиялық сілтемелер
2 F.B. Baimbetov, B.M. Useinov, Impul'snyye koaksial'nyye plazmennyye uskoriteli i metody diagnostiki plazmennykh potokov [Elektr.resurs]: view pdf. Access mode: https://inis.iaea.org/collection/NCLCollectionStore/_Public/33/019/33019316.pdf (in Russ).
3 A.M. Zhukeshov, B.M. Ibraev, et al, Bulletin of ENU, 2, 386-389 (2016). (in Russ).
4 A.M. Zhukeshov, B.M. Ibraev, et.al, International Journal of Mathematics and Physics, 7 (1), 137-140 (2016).
5 A.M. Zhukeshov, A.U. Amrenova, et.al., Zhurnal Tekhnicheskoi Fiziki, 89 (3), 378-383 (2019).
6 V.I. Krauz, D.A. Voitenko, et.al., VANT. Thermonuclear fusion series, 38 (2), 19-31 (2015). (in Russ).
7 B.M. Useinov, A.A. Solodovnik, et al., Journal of Problems of the Evolution of Open Systems, 2 (21), 31-40 (2019). (in Russ).
8 I.V. Volobuev, L.Kh. Kryukov, et.AL., Brief communications on physics FIAN, 10, 20-27 (2012). (in Russ).
9 V.Ya. Nikulin and S.N. Polukhin, Plasma physics, 33 (4), 304-310 (2007). (in Russ).
10 V.Ya. Nikulin and S.N. Polukhin, K voprosu o neytronnom skeylinge plazmennogo fokusa. Elektrotekhnicheskiy podkhod, (Moscow, 2006), 18 p. (in Russ).
11 A.K. Dulatov, B.D. Lemeshko, et.al., VANT. Ser. Thermonuclear fusion, 39 (3), 66-72 (2016). (in Russ).
12 I.V. Volobuev, A.E. Gurei, et.al., Plasma Physics, 36 (12), 1075-1084 (2010). (in Russ).
13 E.J. Lerner, S.K. Murali, A. Hapoub, Preliminary experimental results from a new megamp dense plasma focus, IEEE 37th International Conference on Plasma Sciences, 211-215 (2010).
14 A.N. Mayorov, V.Ya. Nikulin, et.al., Brief communications on physics FIAN, 7, 3-13 (2015). (in Russ).
15 V.Ya. Nikulin, S.A. Startsev and S.P. Tsybenko, Brief communications on physics of the Physics Institute. P.N. Lebedev of the Russian Academy of Sciences, 5, 21-26 (2015). (in Russ).
16 A.K. Dulatov, B.D. Lemeshko, et.al., Advances in Applied Physics, 1 (4), 559-563 (2013). (in Russ).
17 M. Scholz, Habilitation dissertation, (Kraków: Institute of Nuclear Physics PAN, 2014), 146 p.
18 A.S. Savelov, G.Kh. Salakhutdinov, et.al., Applied Physics, 4, 52-55 (2010). (in Russ).
19 S.N. Polukhin, A.M. Dzhamankulov, et.al., Plasma Physics, 42 (12), 54-60 (2016). (in Russ).
20 R.I. Morad, M.K. Jassim and R.H. Majeed, Journal of Chemical, Biological and Physical Sciences, 4 (3), 576-587 (2014).
21 D.I. Yurkov, A.K. Dulatov, et.al., Advances in Applied Physics, 5 (1), 45-53 (2017). (in Russ).
22 V.A. Gribkov, I.V. Borovitskaya, et.al., Industrial laboratory. Diagnostics of materials, 85 (8), 29-36 (2019). (in Russ).
23 Yu.V. Mikhailov, B.D. Lemeshko and I.A. Prokuratov, Plasma physics, 45 (4), 323-334 (2019). (in Russ).
24 N.A. Epifanov, G.G. Bondarenko, et.al., Procedia Manufacturing, 37, 500-507 (2019).
25 I.V. Borovickaya, V.A. Gribkov and A.S. Demin, Advanced Materials, 5, 23-36 (2020). (in Russ).
