Қатты фазалық әдіспен алынған xSi3N4 – (1-x)ZrO2 керамикасындағы өлшемдік әсерлердің беріктік сипаттамаларына әсерін зерттеу

Авторлар

  • И.Е. Кенжина Қ.И. Сәтбаев ат. Қазақ ұлттық зерттеу техникалық университеті, Қазақстан, Алматы қ. https://orcid.org/0000-0002-9397-5848
  • А.Л. Козловский Қ.И. Сәтбаев ат. Қазақ ұлттық зерттеу техникалық университеті, Қазақстан, Алматы қ.; Ядролық физика институты, Қазақстан, Алматы қ. https://orcid.org/0000-0001-8832-7443
  • А.У. Толенова Қ.И. Сәтбаев ат. Қазақ ұлттық зерттеу техникалық университеті, Қазақстан, Алматы қ. https://orcid.org/0000-0002-7353-1932

DOI:

https://doi.org/10.26577/RCPh.2024v88i1a07
        151 137

Кілттік сөздер:

инертті матрицалар, дисперсті ядролық отын, керамика, қатайту, механохимиялық синтез

Аннотация

Бұл зерттеу xSi3N4 – (1-x)ZrO2 типті композициялық керамика компоненттерінің концентрациясының өзгеруінің және оларды жасау кезінде керамиканы қатайтуға механохимиялық ұнтақтау жағдайларының әсерін зерттеуге арналған. Жүргізілген зерттеулер нәтижесінде механохимиялық қатты фазалы синтез әдісін қолдана отырып, xSi3N4 – (1-x)ZrO2 типті композициялық керамика алу технологиясы пысықталды. Керамика алу кремний нитридінің және цирконий оксидінің бастапқы компоненттерін механикалық белсендіру әдісін қолдана отырып, нәтижесінде құрамында оттегі бар ортада күйдірілген біртекті қоспаға қол жеткізу үшін механикалық ұнтақтау арқылы жүзеге асырылды. Бұл жағдайда дәндердің әртүрлі мөлшерінің өзгеруі, олардың өзгеруі тек ұнтақтау жағдайларының өзгеруімен ғана емес, сонымен қатар бастапқы компоненттердің арақатынасының концентрациясымен де байланысты. Беріктік параметрлерін бағалау әдістерін (индекстеу әдісі) қолдана отырып, ұнтақтау жағдайларының өлшем факторларының өзгеруіне әсері, сондай-ақ қатаю тиімділігі анықталды. Жүргізілген зерттеулерге сүйене отырып, ұнтақтау (ұсақтау) жылдамдығын өзгерту арқылы механохимиялық қатты фазалы ұнтақтауды қолдану композициялық xSi3N4 – (1-x)ZrO2 керамикасын алу кезінде өлшемдік эффектілерді басқару мүмкіндігіне әкеледі деген қорытынды жасауға болады. Сонымен қатар, ұнтақтау жағдайларын (ұнтақтау жылдамдығы), сондай-ақ xSi3N4 – (1-x)ZrO2 керамикасының құрамындағы бастапқы компоненттердің концентрациясын өзгерте отырып, сыртқы әсерлерге жоғары төзімділігі бар жоғары беріктігі бар керамика алуға болады.

Авторлардың биографисы

И.Е. Кенжина, Қ.И. Сәтбаев ат. Қазақ ұлттық зерттеу техникалық университеті, Қазақстан, Алматы қ.

автор корреспондент, PhD, email: kenzhina@physics.kz

А.Л. Козловский, Қ.И. Сәтбаев ат. Қазақ ұлттық зерттеу техникалық университеті, Қазақстан, Алматы қ.; Ядролық физика институты, Қазақстан, Алматы қ.

PhD, email: kozlovskiy.a@inp.kz

А.У. Толенова, Қ.И. Сәтбаев ат. Қазақ ұлттық зерттеу техникалық университеті, Қазақстан, Алматы қ.

PhD, email: a.tolenova@satbayev.university

Жүктелулер

Как цитировать

Кенжина, И. ., Козловский, А. ., & Толенова, А. . (2024). Қатты фазалық әдіспен алынған xSi3N4 – (1-x)ZrO2 керамикасындағы өлшемдік әсерлердің беріктік сипаттамаларына әсерін зерттеу. ҚазНУ Хабаршысы. Физика сериясы, 88(1), 49–56. https://doi.org/10.26577/RCPh.2024v88i1a07

Шығарылым

Бөлім

Физика конденсированного состояния и проблемы материаловедения. Нанонаука