Бу-аргон ортасында металл бериллийдің коррозияға төзімділігін термоциклдеу кезінде зерттеу

Авторлар

  • А.М. Аханов Ядролық физика институты, Алматы қ., Қазақстан https://orcid.org/0000-0001-5704-1514
  • Т.В. Кульсартов Эксперименттік және теориялық физики ғылыми зерттеу институты, Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Алматы қ., Қазақстан https://orcid.org/0000-0003-3890-8172
  • Б.Б. Шакиров Ядролық физика институты, Алматы қ., Қазақстан https://orcid.org/0000-0002-0091-0843
  • Ж.А. Заурбекова Эксперименттік және теориялық физики ғылыми зерттеу институты, Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Алматы қ., Қазақстан. https://orcid.org/0000-0001-6642-8980

DOI:

https://doi.org/10.26577/RCPh.2024v90i3-07
        36 21

Кілттік сөздер:

металл бериллий, коррозия, термоциклдеу, коррозия жылдамдығы, масса ақауы, бу-аргон қоспасы

Аннотация

600-ден 900С-қа дейінгі температурада бу-аргон ортасы жағдайында термоциклдеу кезінде металл бериллийдің (МБ) коррозияға төзімділігін зерттеу бойынша эксперименттік нәтижелер ұсынылған. Зерттеудің мақсаты коррозиялық процестердің кинетикалық параметрлерін және су буының бериллий бетімен әрекеттесу жылдамдығын анықтау болды. Әдістемеге МБ үлгілерін циклдік қыздыру және салқындату, содан кейін массаның жоғалуын өлшеу, бетті визуалды тексеру және кинетикалық параметрлерді бағалау кірді. Тәжірибе нәтижесінде коррозияның белсендіру энергиясы және экспоненциал алды фактор  анықталды. Температураның жоғарылауымен коррозия жылдамдығының едәуір артуы көрсетілді, бұл оксидті пленканың бұзылуымен және үлгілердің беткі қабатының өсуімен байланысты. Алынған нәтижелердің бериллийді жоғары температурада, әсіресе ядролық және термоядролық реакторларда пайдаланудың сенімділігі мен қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін практикалық маңызы бар. Зерттеу заманауи жоғары температуралы бериллий композицияларын әзірлеу және пайдалану үшін қажетті құнды эксперименттік деректерді ұсына отырып, термоциклді МБ коррозиялық әрекетін түсінуге айтарлықтай үлес қосады. Жұмыстың практикалық маңыздылығы қондырғылардың қауіпсіздігін және атом энергетикасында қолданылатын материалдардың беріктігін арттыру болып табылады.

Авторлардың биографисы

А.М. Аханов, Ядролық физика институты, Алматы қ., Қазақстан

Ядролық физика институты, Алматы қ., Қазақстан, email: askerbekov@inp.kz

Т.В. Кульсартов, Эксперименттік және теориялық физики ғылыми зерттеу институты, Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Алматы қ., Қазақстан

физ.-мат. ғыл.канд., аға ғылыми қызметкер,  Эксперименттік және теориялық физики ғылыми зерттеу институты, Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Алматы қ., Қазақстан. email: tima@physics.kz

Б.Б. Шакиров, Ядролық физика институты, Алматы қ., Қазақстан

Ядролық физика институты, Алматы қ., Қазақстан, email: b.shakirov@inp.kz

Ж.А. Заурбекова, Эксперименттік және теориялық физики ғылыми зерттеу институты, Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Алматы қ., Қазақстан.

автор-корреспондент, PhD, Эксперименттік және теориялық физики ғылыми зерттеу институты, Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Алматы қ., Қазақстан. email: zzha@physics.kz

Жүктелулер

Как цитировать

Аханов, А. ., Кульсартов, Т. ., Шакиров, Б. ., & Заурбекова, Ж. . (2024). Бу-аргон ортасында металл бериллийдің коррозияға төзімділігін термоциклдеу кезінде зерттеу. ҚазНУ Хабаршысы. Физика сериясы, 90(3), 57–63. https://doi.org/10.26577/RCPh.2024v90i3-07

Шығарылым

Бөлім

Физика конденсированного состояния и проблемы материаловедения. Нанонаука