Ядролық реактор кориумындағы қалдық энергияны омдық қыздыру әдісімен имитациялаудың тиімділігі

Авторлар

  • M.K. Скаков Ұлттық ядролық орталық, Курчатов қ., Қазақстан https://orcid.org/0000-0003-3716-8846
  • В.В. Бакланов ҚР ҰЯО РМК «Атом энергиясы институты» филиалы, Курчатов қ., Қазақстан https://orcid.org/0000-0001-7627-8752
  • Г.С. Нурпаисова ҚР ҰЯО РМК «Атом энергиясы институты» филиалы, Курчатов қ., Қазақстан; «Семей қаласының Шәкәрім атындағы университеті» КеАҚ, Семей қ., Қазақстан https://orcid.org/0009-0004-5573-1510
  • К.О. Төлеубеков ҚР ҰЯО РМК «Атом энергиясы институты» филиалы, Курчатов қ., Қазақстан; «Семей қаласының Шәкәрім атындағы университеті» КеАҚ, Семей қ., Қазақстан https://orcid.org/0000-0001-8731-363X
  • А.С. Акаев ҚР ҰЯО РМК «Атом энергиясы институты» филиалы, Курчатов қ., Қазақстан https://orcid.org/0000-0003-4792-6161
  • М.К. Бекмулдин ҚР ҰЯО РМК «Атом энергиясы институты» филиалы, Курчатов қ., Қазақстан https://orcid.org/0000-0002-6895-536X

DOI:

https://doi.org/10.26577/RCPh.2024v90i3-013
        71 21

Кілттік сөздер:

кориум, ЛАВА-Б қондырғысы, қалдық энергия, ANSYS, омдық қыздыру әдісі

Аннотация

Әдетте, реактордыңбелсендіаймағының балқуымен бірге жүретін атом электр станциясында (АЭС) ауырапатсалдарынанкориум – балқыған ядролық отын реактордың құрылымдық материалдарымен әрекеттескенде пайда болатын күрделі қоспа – пайда болады.Оныңсипаттамаларыныңбірі – бүкілкориумныңжылуөрісінеайтарлықтайәсер ететін қалдық энергия бөлу болып табылады.Демек, қалдық энергия шығынын есепке алу ауырапаттардыфизикалықмодельдеупроцестеріндешешушірөл атқарады.Осысебептенқалдық энергияны имитациялауәдістеріфизикалықмодельдеудіңкем дегенде екіталабына сәйкес келуікерек:балқыманыңбүкілкөлеміндегіжылудыңқарқындылығын қамтамасыз ету жәнебіркелкі таралу.

Бұл мақала LAVA - Б сынақ стендіндегі эксперименттер кезінде корум прототипінде ыдырау жылуын модельдеу әдісі ретінде омдық қыздыруды пайдаланудың тиімділігі туралы зерттеулерді ұсынады. Омдық қыздырғышты пайдаланып балқыманы қыздыру туралы деректер ANSYS бағдарламалық қаптамасына негізделген компьютерлік модельдеу арқылы алынды. Омдық қыздыруды пайдаланудың тиімділігін бағалау үшін алынған есептеу параметрлері ұқсас жағдайларда балқымада ыдырау жылуын модельдеудің басқа да бар әдістерінің параметрлерімен салыстырылды, мысалы, индукциялық қыздыру және плазматронды қыздыру процесстері.

Авторлардың биографисы

M.K. Скаков, Ұлттық ядролық орталық, Курчатов қ., Қазақстан

Физ.-мат.ғыл.докт., проф., БҒҚ, Ұлттық ядролық орталық, Курчатов қ., Қазақстан; e-mail: skakov@nnc.kz

В.В. Бакланов, ҚР ҰЯО РМК «Атом энергиясы институты» филиалы, Курчатов қ., Қазақстан

PhD, ҚР Ұлттық ядролық орталығының Атом энергиясы институты директорының бірінші орынбасары, Курчатов қ., Қазақстан; e-mail: baklanov@nnc.kz

Г.С. Нурпаисова, ҚР ҰЯО РМК «Атом энергиясы институты» филиалы, Курчатов қ., Қазақстан; «Семей қаласының Шәкәрім атындағы университеті» КеАҚ, Семей қ., Қазақстан

автор корреспондент, PhD студенті, «Семей қаласының Шәкәрім атындағы университеті» КеАҚ, Семей қ., Қазақстан; ҚР Ұлттық ядролық орталығының Атом энергиясы институтының тәжірибелік жылуфизика зертханасының инженері, Курчатов қ., Қазақстан; e-mail: nurpaissova@nnc.kz

К.О. Төлеубеков, ҚР ҰЯО РМК «Атом энергиясы институты» филиалы, Курчатов қ., Қазақстан; «Семей қаласының Шәкәрім атындағы университеті» КеАҚ, Семей қ., Қазақстан

PhD студенті, «Семей қаласының Шәкәрім атындағы университеті» КеАҚ, Семей қ., Қазақстан; ҚР Ұлттық ядролық орталығының Атом энергиясы институтының Эксперименттік жылуфизика зертханасының кіші ғылыми қызметкері, Курчатов қ., Қазақстан; e-mail: toleubekov@nnc.kz

А.С. Акаев, ҚР ҰЯО РМК «Атом энергиясы институты» филиалы, Курчатов қ., Қазақстан

ҚР Ұлттық ядролық орталығының Атом энергиясы институтының реакторлық емес сынақтар бөлімінің бастығы, Курчатов қ., Қазақстан; e-mail: akaev@nnc.kz

М.К. Бекмулдин, ҚР ҰЯО РМК «Атом энергиясы институты» филиалы, Курчатов қ., Қазақстан

PhD студенті, «Семей қаласының Шәкәрім атындағы университеті» КеАҚ, Семей қ., Қазақстан; ҚР Ұлттық ядролық орталығының Атом энергиясы институтының реакторлық емес сынақтар бөлімінің бастығы, Курчатов қ., Қазақста; e-mail: bekmuldin@nnc.kz

Жүктелулер

Как цитировать

Скаков M. ., Бакланов V. ., Нурпаисова G. ., Төлеубеков K. ., Акаев A. ., & Бекмулдин M. . (2024). Ядролық реактор кориумындағы қалдық энергияны омдық қыздыру әдісімен имитациялаудың тиімділігі. ҚазНУ Хабаршысы. Физика сериясы, 90(3), 108–115. https://doi.org/10.26577/RCPh.2024v90i3-013

Шығарылым

Том 90 № 3 (2024): Хабаршы. Физика сериясы

Бөлім

Теплофизика и теоретическая теплотехника