N1 шаң көпіршігі аймағындағы жас жұлдызды объектілер

Авторлар

DOI:

https://doi.org/10.26577/RCPh20259215
        144 67

Кілттік сөздер:

көпіршік, инфрақызыл сәулелер, WISE, жас жұлдызды объектілер, эволюциялық кезең

Аннотация

Жас жұлдызды объектілерін зерттеу астрофизиканың негізгі зерттеулерінің бірі болып табылады, өйткені бұл объектілер жұлдыздар мен планеталардың пайда болуында болатын процестерге бірегей бағыт береді. Жас жұлдыздар көбінесе газ бен шаңның бұлттарында кездеседі, олар пайда болу  үшін "бесік" ретінде қызмет етеді. Жас жұлдыздар, әсіресе үлкен жұлдыздар шоғырында, шаң мен газды қағып, молекулалық бұлттарда сақина тәрізді көпіршік құрылымдарын жасайтын күшті жел мен сәулелену ағындарын жасайды. Мұндай құрылымдарды талдау жұлдыздар мен олардың эволюциясының әртүрлі кезеңдеріндегі қоршаған ортаның өзара әрекеттесу күші туралы қосымша мәліметтер бере алады.

Бұл зерттеудің негізгі мақсаты N1 шаң көпіршігі аймағын зерттеу, жас жұлдыз объектілерін табу және анықтау болды. Астрономиялық каталогтардағы инфрақызыл деректер арқылы жас жұлдыз объектілерін (YSOs) анықтау жұлдыздардың пайда болуын зерттеудің маңызды және тиімді әдісі болып табылады. Жас жұлдыздар мен олардың айналасы көбінесе газ бен шаңның тығыз бұлттарымен көрінетін жарықта бақылаулардан жасырылады, бірақ инфрақызыл сәулелену бұлттар арқылы өтіп, астрономдарға басқаша көрінбейтін заттарды табуға мүмкіндік береді.

Бұл зерттеуде жас жұлдызды объектілерді анықтау Koenig & leisawitz (2014) алгоритміне сәйкес жүргізілді. WISE ғарыш аппаратының W1 (3,4 мкм), W2 (4,6 мкм), W3 (12 мкм) және W4 (22 мкм) жақын және орта инфрақызыл жолақтардағы бақылау деректері пайдаланылды. Зерттеу үшін 2MASS және AllWISE каталогтарынан инфрақызыл көздердің нөлдік емес сенімді ағындары таңдалды. Зерттелетін шаң көпіршігі үшін І класстағы 7 объект және ІІ класстағы 11 объект анықталды, 32 объект өтпелі дискілер сатысына жатқызылды. Барлық анықталған жас жұлдыз объектілері үшін сәйкес эволюциялық аймақтары бар табылған объектілердің орналасуын көрсететін түс диаграммалары салынған. Спектрлік индекстер есептеліп, олардың эволюциялық мәртебесін растайтын жас жұлдыздық объектілер үшін спектрлердегі энергияның таралуы құрылды. N1 шаң көпіршігіндегі жіп тәрізді құрылымдар бойымен таралу заңдылықтарын көрсететін шаң көпіршігі шегіндегі эволюцияның ерте кезеңдеріндегі жас жұлдызды объектілерінің таралу карталары талданды.

Автордың биографиясы

Н.Ш. Алимгазинова, Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Алматы қ., Қазақстан

физ.мат.-ғыл.канд., қауымд.профессор, Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Алматы қ., Қазақстан, e-mail: nazgul.alimgazinova@kaznu.edu.kz

Жүктелулер

Как цитировать

Алимгазинова N. (2025). N1 шаң көпіршігі аймағындағы жас жұлдызды объектілер. ҚазҰУ Хабаршысы. Физика сериясы, 92(1), 50–59. https://doi.org/10.26577/RCPh20259215

Шығарылым

Бөлім

Теоретическая физика. Физика ядра и элементарных частиц. Астрофизика

Статті цього автора (авторів), які найбільше читають