ВВЭР-1000 реакторлық қондырғысында отынның жануын есептеу

Авторлар

DOI:

https://doi.org/10.26577/RCPh20259434
        6 7

Кілттік сөздер:

нейтронды-физикалық модель, ядролық отынның жануы, ВВЭР-1000, ЖШЖ, белсенді аймақ, MCNP, басқару және қорғау жүйесі

Аннотация

ВВЭР реакторы (су-су энергетикалық реакторы) PWR (қысымдағы су реакторы) түріне жатады және өзінің сенімділігі мен жоғары эксплуатациялық сипаттамаларының арқасында әлемдік атом энергетикасында кеңінен қолданылады. Бұл зерттеуде MCNP6 компьютерлік коды ВВЭР-1000 реакторының белсенді аймағының егжей-тегжейлі нейтрон-физикалық моделін жасау және есептеулер жүргізу үшін пайдаланылады. Зерттеудің негізгі мақсаты – реактордың негізгі сипаттамаларын жоғары дәлдікпен қалпына келтіру. Реактордың белсенді аймағында нейтрондардың көбею коэффициенті мен отынның күйіп кету процесіне есептеулер жүргізілді. Отынның бірінші цикліндегі нақты қуат профилін ескере отырып, күйіп кету есебіне ерекше назар аударылды. Есептеулердің негізінде белсенді аймақтың әртүрлі аймақтарындағы 235U және 238U атомдық концентрациясының өзгерістері анықталды. Сондай-ақ, әртүрлі отын жинақтары үшін плутоний, ксенон мен самарий изотоптарының концентрациясының динамикасы зерттелді, бұл олардың реактордың нейтрон-физикалық сипаттамаларына әсерін бағалауға мүмкіндік береді. Алынған нәтижелер әдеби көздерден алынған есептік және эксперименттік деректермен салыстырылып, олардың сенімділігін растайды.

Авторлардың биографиясы

Д.M. Секен, НЯЦ РК

(автор корреспондент) – инженер, Қазақстан Республикасының Ұлттық ядролық орталығы, Курчатов, Қазақстан; магистрант, АҚ «Шәкәрім университеті», Семей, Қазақстан; e-mail: seken@nnc.kz

A.C. Сураев, Ұлттық ядролық орталық, Курчатов, Қазақстан

PhD, аға ғылыми қызметкер, Қазақстан Республикасының Ұлттық ядролық орталығы, Курчатов, Қазақстан; e-mail: suraev@nnc.kz

Р.А. Иркимбеков, Ұлттық ядролық орталық, Курчатов қ., Қазақстан

ф.-м.ғ.к., PhD, доцент, зертхана меңгерушісі, Қазақстан Республикасының Ұлттық ядролық орталығы, Курчатов, Қазақстан; e-mail: Irkimbekov@nnc.kz

О.М. Жанболатов, Ұлттық ядролық орталық, Курчатов, Қазақстан

PhD докторанты, ғылыми қызметкер, Қазақстан Республикасының Ұлттық ядролық орталығы, Курчатов, Қазақстан; e-mail: zhanbolatov@nnc.kz

Г.А. Витюк, Ұлттық ядролық орталық, Курчатов қ., Қазақстан

PhD, зертхана меңгерушісі, Қазақстан Республикасының Ұлттық ядролық орталығы, Курчатов, Қазақстан; e-mail: Shmeleova@nnc.kz

Н.Е. Мухамедов, Ұлттық ядролық орталық, Курчатов қ., Қазақстан

PhD, доцент, кафедра меңгерушісі, Қазақстан Республикасының Ұлттық ядролық орталығы, Курчатов, Қазақстан; e-mail: mukhamedov@nnc.kz

В.А. Витюк, Ұлттық ядролық орталық, Курчатов қ., Қазақстан

Физика-математика ғылымдарының кандидаты, PhD, доцент, Қазақстан Республикасының Ұлттық ядролық орталығының ғылым жөніндегі бас директорының орынбасары, Курчатов, Қазақстан; e-mail: vityuk@nnc.kz

Жүктелулер

Как цитировать

Секен, Д., Сураев, А. ., Иркимбеков, Р., Жанболатов, О. ., Витюк, Г. ., Мухамедов, Н. ., & Витюк, В. . (2025). ВВЭР-1000 реакторлық қондырғысында отынның жануын есептеу. ҚазҰУ Хабаршысы. Физика сериясы, 2025(3), 32–42. https://doi.org/10.26577/RCPh20259434

Шығарылым

Бөлім

Теоретическая физика. Физика ядра и элементарных частиц. Астрофизика