Баяу айналатын жұлдыздардың тепе-теңдік конфигурациялары
Ключевые слова:
Баяу айналатын жұлдыздар, құрылым теңдеуі, тепе-теңдік күйАннотация
Жұмыста Ньютонның классикалық физикасы аясында баяу айналатын жұлдыздардың гидростатикалық тепе-теңдік мәселесі Хартл формализмі негізінде қарастырылды. Барлық есептеулер жұлдыздың бұрыштық жылдамдығының екінші реттік дәрежесіне дейінгі дәлдікпен орындалды. Тепе-теңдік күйдегі баяу айналатын жұлдыздардың құрылым теңдеулері қорытылып алынды, яғни жұлдыздың массасы, радиусы, инерция моменті, эллипстілігі, эксцентриситеті және квадрупольдық моменті - орталық тығыздық пен айналу периодының функциясы ретінде анықталды. Алынған нәтижелер жұлдыздар мен ғаламшарларда айналудан пайда болатын барлық өзгерістерді ескеруге мүмкіндік береді. Атап айтқанда: баяу айналатын жұлдыздың пішіні айналмайтын жұлдыз іспетті сфералық дене емес айналу өсіне қатысты екі үлкен жарты өстері бір-біріне тең айналу эллипсоиды болады; айналу эллипсоидының инерция моменті айналмайтын дененікінен өзгеше болады; гравитациялық өріс потенциалы тек қана радиал координаттың функциясы ғана емес, сонымен қатар полярлық координаттың функциясы болады. Әдетте сфералық дене үшін гравитациялық потенциал тек массамен анықталса, деформацияланған дене үшін келесі жуықтауда квадрупольдық моментті ескеру абзал. Айналу эллипсоиды үшін ішкі гравитациялық потенциал мен сыртқы потенциалды тігу әдісі көрсетілген. Алынған өрнектердің барлығы қарапайым бірінші реттік толық дифференциалдық теңдеулер түрінде жазылған және оларды интегралдау тәсілдері көрсетілген.
Библиографические ссылки
2. Meynet G., Maeder A. Stellar evolution with rotation. X. Wolf-Rayet star populations at solar metallicity // Astronomy and Astrophysics. – 2003. - Vol. 404.- P. 975-990.
3. Ekstrom S., Meynet G., Chiappini C., Hirschi R., Maeder A. Effects of rotation on the evolution of primordial stars // Astronomy and Astrophysics.- 2008. - Vol. 489. - Issue 2.- P. 685-698.
4. Chandrasekhar S. The Maximum Mass of Ideal White Dwarfs // Astrophysical Journal. - 1931. - Vol. 74. - P. 81-82.
5. Chandrasekhar S., Roberts P. On Highly Rotating Polytropes. II // Astrophysical Journal. -1963. – Vol. 138. – P. 809.
6. Stergioulas N. Rotating Stars in Relativity // Living Reviews in Relativity. – 2003. – Vol. 6. – P. 3.
7. Hartle J. B. Slowly Rotating Relativistic Stars. I. Equations of Structure // Astrophysical Journal. -1967. - Vol. 150. – P. 1005.
8. Chandrasekhar S. Introduction to the Study of Stellar Structure. Chicago: University of Chicago Press. - 1939.
9. Jeffreys H. The Earth. Cambridge: Cambridge University Press. - 1959.
10. Chandrasekhar S. The equilibrium of distorted polytropes. I. The rotational problem // Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. – 1933. – Vol. 93. – P. 390-406.
11. Chandrasekhar S., Lebovitz N. R. On the Oscillations and the Stability of Rotating Gaseous Masses. III. The Distorted Polytropes. // Astrophysical Journal. – 1962. – Vol. 136. – P.1082.
12. James R.A. The Structure and Stability of Rotating Gas Masses // Astrophysical Journal. – 1964. – Vol. 140. – P.552.
13. Roxburgh L W. On stellar rotation, I. The rotation of upper main-sequence stars // Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. – 1964. – Vol. 128. – P.157.
14. Monaghan F.F., Roxburgh I.W. The structure of rapidly rotating polytropes // Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. – 1965 . – Vol. 131. – P.13.
15. Anand S.P.S. The Equilibrium Structure of Rapidly Rotating Gaseous Polytropes and Completely Degenerate Systems // Astrophysical Journal. – 1968. – Vol. 153. – P.135.
16. Sedrakian D.M., Papoian V.V., Chubarian E.V. On the theory of rapidly rotating white dwarfs // Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. - 1970. - Vol. 149. - P. 25.
17. Papoyan V.V., Sedrakyan, D. M., Chubaryan E.V. Newtonian theory of rapidly rotating white dwarfs // Astrophysics. - 1971. - Vol. 7. - Issue 1. -P.55-61.
18. Harrison B., Thorne K., Wakano M., Wheeler J. Gravitation Theory and Gravitational Collapse. Cambridge: Cambridge University Press. -1965.
19. Chandrasekhar S., Roberts P. The Ellipticity of a Slowly Rotating Configuration // Astrophysical Journal. - 1963. – Vol. 138. – P. 801.
20. Hartle J. B. Slowly Rotating Relativistic Stars. IX: Moments of Inertia of Rotationally Distorted Stars // Astrophysics and Space Science. - 1973. – Vol. 24. – P. 385-405.
