Интегралды электрон құрылымы жәйлі мәліметтер бойынша Қазақстан аумағындағы ионосфералық дауылдар
DOI:
https://doi.org/10.26577/RCPh.2022.v80.i1.10Кілттік сөздер:
интегралды электрондық мазмұн, ионосфералық ауытқу, геомагниттік дауылАннотация
Бұл ұсынылған жұмыста [0 0N; 130 0E] геостационарлық орбитада орналасқан «ETS - II» (Engineering Test Satellite Type - II) жердің жасанды серігінен алынған сигналдарын қабылдау кезінде Фарадей эффектісін тіркеу периодында Алматы пунктінде [43,2 0N; 76,9 0Е], радиомаягі 136,112 МГц жиілікте жұмыс істеген, интегралды электрондық мазмұндағы, NF, ионосфералық ауытқулардың статистикалық талдау нәтижелері келтірілген. Әрбір нақты оқиғаның жіктеу сипаттамаларын талдау интегралды электрондық мазмұндағы бұзылулардың оң (83 жағдайдан 35-і) және теріс белгісімен (83 жағдайдан 37-і), сондай-ақ ионосфералық ауытқу процесінде фазалардың өзгеруімен (белгінің өзгеруімен) болатындығын көрсетті. Басталу уақытына қарай 17 LT – 22 LT ықтималдығы жоғарырақпен ионосфералық ауытқулар кешке және түнде жиі кездесетінің тенденциясы байқалады. Жыл ішінде NF-тің ең жоғары жиіліктегі бұзылулары қараша, желтоқсан, қаңтар, ақпан және наурыз айларында болады. Жоғары күн белсенділігі кезеңінде ионосфераның интегралды электронды құрамы туралы мәліметтер бойынша ионосфералық бұзылулар санының азаюы анықталды. Интегралды электронды мазмұндағы дауылдардың «жоғалуы» шамамен F10.7 > 180 кезінде орын алады, бұл ионосферадағы «қанықтыру» әсерімен байланысты болуы мүмкін.
Библиографиялық сілтемелер
2 M.V. Klimenko, et.al., J. Atmos. Solar-Terr Phys., 180, 78-92 (2018).
3 T.L. Gulyaeva and R.A. Gulyaev, J. Atmos. Solar-Terr Phys., 208, 105380 (2020).
4 E. Astafyeva, I. Zakharenkova, and M. Förster, JGR Space Physics,120, 9023-9037 (2015).
5 E. Astafyeva, et.al., J., JGR Space Physics, 122, 11716-11742 (2017).
6 E. Astafyeva, et.al., JGR Space Physics, 123, 2424-2440 (2018).
7 Y. Liu, et.al., Remote Sensing, 10, 666-686 (2018).
8 G. Crowley and I. Azeem , Extreme Events in Geospace, (Book Chapter 23 - Extreme Ionospheric Storms and Their Effects on GPS Systems, Elsevier, 2018), 555-586.
9 Y. Liu, et.al., Remote Sensing, 10, 666-686 (2018).
10 M.A. Chernigovskaya, et.al., Modern problems of remote sensing of the Earth from Space, 17, 4, 269-281 (2020). (in Russ).
11 G. Yang, et.al., J. Atmos. Solar-Terr Phys., 179, 174–180 (2018).
12 A.D. Danilov and L.D. Morozova, Geomagnetism and Aeronomy, 25, 5, 705-721 (1985). (in Russ).
13 V.E. Kunitsyn, et.al., GPS Solution, 20, 877-884 (2016).
14 L.I. Miroshnichenko Physics of the Sun and solar-terrestrial connections (A textbook M .: University book, 2011), 174 p. (in Russ).
15 J.L. Gannon, A. Swidinsky, and Zh. Xu, Geophysical Monograph Series (John Wiley & Sons., 246, 2019), 256р.
16 T.O. David, Oyedokun and Pierre J. Cilliers, Classical and Recent Aspects of Power System Optimization: Chapter 16 - Geomagnetically Induced Currents: A Threat to Modern Power Systems.–Academic Press., 421-462 (2018).
17 A. Viljanen, O. Amm, and R.Pirijola, J. Geophys. Res.,104, 28059-28071 (1999).
18 K.N. Dzhumagulova, et.al., Rec.Contr.Phys., 1 (76), 32-41 (2021). (in Russ).
19 D. Bilitza, et.al., Space Weather, 15, 2, 418-429 (2017).
20 D. Bilitza, et.al., Space Weather, 418-429 (2017).
21 I. Stanislawska, et.al., Space Weather, 16, 12, 2068-2078 (2018).
22 A.B. Andreev, et.al., Geomagnetism and Aeronomy, 58, 1, 106-112 (2018).
23 A.D. Danilov, and A.V. Konstantinova, Geomagnetism and Aeronomy, 59, 554-566 (2019).
24 A.D. Danilov, and Konstantinova A.V., Advances in Space Research, 66(2), 292-298 (2020).
25 A.D. Danilov, L.D. Morozova and E.G. Mirmovich, Geomagnetism and Aeronomy, 25, 5, 768-772 (1985). (in Russ).
26 I.D. Kozin, and I.N. Fedulina, Dynamics of the ionosphere (Alma-Ata, 1991), 3, 177-191.
27 I.D. Kozin, M.A. Sayfutdinov, and B.A. Turkeeva, Ionospheric studies, 44, 124-126 (1989). (in Russ).
28 K. Davies, Spaсe Science Reviews, 25, 357-430 (1980). (in Russ).
29 S.N. Mukasheva and A.V. Dokuchaeva, Geomagnetism and Aeronomy, 30, 3, 435-439 (1990). (in Russ).
