Криоматрицаны оқшаулау арқылы алынған CCl4 реконденсатының оптикалық қасиеттерін зерттеу.
DOI:
https://doi.org/10.26577/RCPh.2021.v77.i2.07Кілттік сөздер:
криоконденсат, ИҚ-спектр, реконденсат, төсемше, аргонАннотация
Молекулалық қосылыстардың инфрақызыл спектроскопиясы Күн жүйесіндегі және одан тыс жерлерде төмен температуралы нысандарды зерттеудің өзекті әдісі болып табылады. Төмен температуралы, аморфты және кристалды фазалық күйлерді зерттеудің бүкіл бағыттары көптеген ғылыми еңбектерде ұсынылған. Ғарыш аппараттарын талдау барысында алынған нәтижелер мен оларды іске асырудың жердегі жағдайларда дайындалған модельдік қондырғы түрлері арасында пайдалы симбиоз бар екені белгілі. Бұл жұмыста CCl4 криоконденсаттарының оптикалық қасиеттері мен криоконденсатты оқшаулау әдісінің зерттеу нәтижелері келтірілген. Матрицалық газ ретінде азот N2 пен аргон Ar (тазалығы 99,99%) пайдаланылды. Инфрақызыл зерттеу диапазонында олар оптикалық мөлдір матрицалық газ болып табылады. Оптикалық зерттеу диапазоны 400-4200 см-1, криоконденсаттардың өмір сүру қабылетінің температуралық аралығы Т = 16-120 К. Конденсация бетінен реконденсаттар үлгілерін термоциклдеу кезінде матрицалық газды сублимациялау процесіндегі CCl4 реконденсаттарының оптикалық сипаттамалары зерттелді. CCl4 криоконденсаттары үшін төмен температура диапазонында тұрақты құрылымдық күйдің болуы эксперименталды түрде анықталды және расталды. Бұл фактіні жоғары вакуумдағы салқындатылған беттерге соконденсациялау кезінде молекулалық қосылыстардың тұрақтануын зерттеуге арналған әдістемелерде қолдануға болады. Т = 16-80 К температура аралығында криоматрица ретінде CCl4 қолдануға болады.
Библиографиялық сілтемелер
2 E.H. Grant, T.J. Buchanan, and H.F. Cook, J. Chem. Physics, 26 (6), 156-175 (1957).
3 N. Bjerrum, Science, 115 (2989), 385-390 (1959).
4 J.E. Bertie and E.Wally, J. Chem. Physics, 40 (8), 163-165 (1964).
5 T.S .Sivakumar, S.A. Rice, M.G. Skeets, J. Chem. Fiz., 69 (8), 346 – 347 (1978).
6 U. Vedder, D.F. Hornig, Adv. Spectrosc., 2, 189 – 197 (1961).
7 G.C. Pimentel, A.L. McClellan, The Hydrogen bond, (San Francisco, Freeman, 1960), pp. 169-187.
8 R.F.V. Bader, Can. J. Chem, 42, 122-135 (1964).
9 J.E. Bertie, E. Wally, J. Chem. Physics, 40 (6), 137-145 (1964).
10 A. Drobyshev, A. Aldijarov, K. Abdykalykov, G. Panchenko, LTP, 29 (8), 669-673 (2003).
11 A. Drobyshev, A. Aldiyarov, K. Katpaeva, E. Korshikov, V. Kurnosov, A. Shinbayeva, Low Temperature Physics, 40( 11), 1281-1289 (2014).
12 A. Drobyshev, A. Aldiyarov, K. Katpaeva, E. Korshikov, V. Kurnosov, D. Sokolov, Low Temperature Physics, 39, 961 (2013).
13 E. Korshikov, A. Drobyshev, Yu. Strzhemechny, Processes and phenomena accompanying the interaction of gases with the surfaces of cryogenic-vacuum equipment, International Conference of students and Young Scientists "Farabi Alemi", Almaty, 2017, 187 (2017). (in Russ).
14 E. Korshikov, A. Drobyshev, A. Aldiyarov, D. Sokolov, Recent Contributions to Physics, 2 (61), 72-77 (2017). (in Russ).
15 A. Drobyshev, A. Aldiyarov, et al., Low. Temp. Phys., 41 (6), 552 (2015).
16 S. Orton Glenn, Applied Optics, 12 (1994).
17 R. Brunetto, G. Canilla, G.A. Baratta, M.E. Palumbo, Astrophysical Journal, 20, 686 (2008).
18 A. Drobyshev, K. Abdykalykov, A. Aldiyarov, V. Kurnosov, N. Tokmoldin, Physics of Low Temperatures, 33, 699 (2007).
