Әртүрлі типтегі материяның лүпілдеуші ғаламның моделін космографиялық талдау
DOI:
https://doi.org/10.26577/RCPh.2023.v84.i1.04Кілттік сөздер:
лүпілдеуші Ғалам, скалярлы өріс, фермиондық өрісі, Юкава типті әсерлесу, векторлық өріс, космография, энергетикалық жағдайларАннотация
Біз бұл жұмыста біз Фридман – Робертсон – Уокердің біртекті, изотропты және кеңістік – жазықтық метрикасымен бірге периодтық функция түрінде таңдалған масштабты фактор мен лүпілдеуші Ғаламның моделі зерттеледі. Бұл жұмыста лүпілдеуші Ғалам моделінің параметрлері қазіргі ғаламның бақылау параметрлерімен сәйкес келеді, оның эволюциясына әртүрлі типтегі материяның қосқан үлесін ескере ерекшелену. Ғаламның үдемелі ұлғаюы кезеңінде алынған шешімде теріс қысымға ие скалярлық өріс ұлғаюның өсуіне үлкен үлес қосады. Осы кезеңдегі фермиондық өріс пен векторлық өріс оң қысым мәндеріне ие болғандықтан, бұл ұлғаюдың өсуіне жол бермейді. Сығылуы кезеңінде фермиондық өріс және векторлық өріс ғаламның эволюция динамикасына үлкен әсер етеді. Алынған мерзімді бұл шешімде Ғалам шексіз ұлғаю және сығылу циклдерінен өтеді. Қазіргі кезде бақыланатын Ғаламның үдемелі ұлғаюы осындай циклдердің біріне сәйкес келеді. Космографиялық параметрлер есептелген - зерттелетін модель үшін q баяулату параметрі, j серпілу параметрі және s басу параметрлері және энергия доминанттылық шарттары анықталды. Бұл параметрлер космографиядан алынған модельге тәуелсіз нәтижелерді гравитацияның теориялық негізделген болжамдарымен байланыстыруға мүмкіндік береді.
Библиографиялық сілтемелер
2 Y.F. Cai, E. N. Saridakis, Classical and Quantum Gravity 28, 035010 (2011).
3 A.G. Riess et al., Astrophysical J. 607, 665–687 (2004).
4 D.N. Spergel, L.Verde et.al., Astrophys. J. Supplements Series148, 175 (2003).
5 S. Nojiri, S. D.OdintsovPhys.Review D78, 046006 (2008).
6 S. Nojiri, S.D. Odintsov, D. Saez-Gomez, American Institute of Physics 207, 2007 (2012).
7 K. Bamba, S.Nojiri, S. D. Odintsov, Journal of Cosmology and Astroparticle Physics0810, 045 (2008).
8 K. Bamba, S. D. Odintsov, L. Sebastiani, S. Zerbini, The European Physical Journal C67, 295 (2010).
9 K. Bamba, O. Razina, K. Yerzhanov, R. Myrzakulov, International Journal of Modern Phys.67, 310 (2013).
10 T. Padmanabhan, Physical Review D66, 021301 (2002).
11 A. Feinstein , Physical Review D66, 063511 (2002).
12 L. R.W.Abramo, F.Finelli, Physics Letters B575, 165 (2003).
13 J. M. Aguirregabiria, R.Lazkoz, Physical Review D69, 123502 (2004).
14 J. M. Aguirregabiria, L.P.Chimento, R.Lazkoz, Phys. Review D70, 023509 (2004).
15 G. Calcagni, A. R. Liddle, Physical Review D74, 043528 (2006).
16 R. Myrzakulov, D. Saez-Gomez, P.Tsyba, International Journal of Geometric Methods in Modern Physics. 12, 1550023 (2015).
17 K. Yerzhanov, K. Yesmakhanova, P.Tsyba, N.Myrzakulov, G.Nugmanova, R.Myrzakulov, Astrophysics and Space Science. 341(2), 681-688 (2012).
18 P. Avelino et al., Journal of Environmental Policy and Planning8(2), 70 (2016).
19 A. Joyce, B.Jain, J. Khoury,M.Trodden, Physics Reports 568(2), 1 – 98 (2015).
20 K. Bamba, S. Capozziello, S. Nojiri, S. Odintsov, Astrophysics and Space Science. 342, 155 – 228 (2012).
21 E. J. Copeland, M. Sami, S. Tsujikawa, International Journal of Modern Physics D15(11), 1753-1935 (2006).
22 J. E. Peebles, B. Ratra, Reviews of Modern Physics 75, 559 (2003).
23 S. Capozziello, M. De Laurentis, S.Nojiri, S D.Odintsov, Physical Review D 79, 559 (2009).
24 M. O.Ribas, F. P. Devecchi, G. M. Kremer, Physical Review D72, 3502 (2005).
25 J. Robert Scherrer, Physics Letters B 798, 134981 (2019).
26 Y. F. Cai and E. N. Saridakis, Phys. Rept 28,035010 (2009).
27 O. Razina, P.Tsyba, B. Meirbekov, R. Myrzakulov, International Journal of Modern Physics D 28(10), 1950126 (2019).
28 O. Razina, P.Tsyba, Z. M.Sagidullayeva, Bulletin of the University of Karaganda-Physics 1(93), 94 – 102 (2019).
29 V. Sahni and A.Toropensky, Phys.Rev.D 85, 3542 (2012).
30 Kulnazarov, K. Yerzhanov, O. Razina, Sh. Myrzakul, P. Tsyba, R. Myrzakulov, The European Physical Journal C 71(7), 1698 (2011).
31 P. Tsyba, O. Razina, Z. Barkova, S. Bekov and R. Myrzakulov, Journal of Physics: Conference Series 1391, 012162 (2019).
32 O. V. Razina, P. Yu. Tsyba, R. Myrzakulov, B. Meirbekov, Z.Shanina, Journal of Physics Conference Series 1391, 012164 (2019).
33 O. Razina, P. Tsyba, N. Suikimbayeva, International Journal of Modern Physics D 30(15), 2150114 (2021).
34 G. Altayeva, O. Razina, P. Tsyba, Bulletin of the University of Karaganda-Physics 2(106), 37–48 (2022).
35 S.A. Myrzakulova, O.V. Razina, N.A. Myrzakulov, A.B. Altaybaeva, Recent Contributions to Physics 81(2), 19-27 (2022).
36 D.Z. Rakhatov, P.Y. Tsyba, O.V. Razina, Recent Contributions to Physics 80(1), 12-21 (2022).
37 M. Jamil, N.A. Myrzakulov, K.K.Yerzhanov, D.Momeni and R.Myrzakulov General Physics 3, 4360 (2012).
38 Yu. L. Bolotin, D. A. Erokhin, O. A. Lemets, Rasshiriaiushchaiasia Vselennaia: zamedlenieiliuskorenie? (Ukrain: Physics Uspekhi 2012),рр.876 – 918 (in Russ).
39 R. Arjona, S. Nesseris, Physical Review D 103,063537 (2021).
40 4S. Capozziello, V. F. Cardone, V. Salzano, Physical Review D 78, 063504 (2008).
