«Оптика» пәнін оқу барысында студенттердің зерттеу қабілеттерін қалыптастыру
DOI:
https://doi.org/10.26577/RCPh.2023.v86.i3.010Кілттік сөздер:
зерттеушілік дағдылар, зерттеушілік қабілет, құзыреттілік қалыптастыру, болашақ мұғалім, оптиканы оқытуАннотация
Мақалада ЖОО-да оптика пәнін оқу барысында болашақ физика мұғалімдерінің зерттеушілік дағдыларын дамыту әдістері сипатталған. Бұл зерттеудің мақсаты – оптикадан дәріс, практикалық және зертханалық сабақтарда студенттердің зерттеушілік қабілеттерін арттыру. Педагогикалық зерттеу барысында болашақ физика мұғалімдерінің мектебінде ғылыми-зерттеу іс-әрекетіне дайындығын қалыптастыру моделін жасап, оптиканы оқытуда қолданылған дайындықты анықтау критерийі мен құралдарын қалыптастырдық. Сондай-ақ, біздің ойымызша, студенттердің зерттеушілік құзіреттілігін қалыптастыратын бірқатар педагогикалық шарттар анықталған. Проблемалық оқыту әдістері, тәжірибеге бағытталған оқыту, талдау және синтез әдістері, бақылау әдістері қолданылды.
Зерттеу тақырыбының өзектілігі болашақ физика мұғалімдерін мектеп оқушыларымен ғылыми-зерттеу жұмыстарын ұйымдастыруға дайындау мәселесінде жатыр. Сондықтан біз болашақ физика пәні мұғалімдерінің зерттеушілік қабілетін бағалаудың әдіс-тәсілдерін, формаларын, критерийлерін ұсынған «Оптика» оқу-әдістемелік кешенін жасап, сынақтан өткіздік.
Зерттеу құзыреттілігін қалыптастырудың ұсынылған әдістемесін басқа базалық пәндерді оқыту үшін пайдалануға болады. Зерттеу нәтижелері студенттерді ғылыми-зерттеу іс-әрекетіне сапалы дайындауға қабілетті болашақ мамандарды дайындаудың тиімді жолдарын іздестірген педагогикалық жоғары оқу орындарының оқытушылары үшін өзекті болмақ.
Библиографиялық сілтемелер
V.A. Mazilov, YU.N. Slepko, Integratsiya obrazovaniya, 26 (3), 466–482 (2022). (in Russ.).
A. Maslou Motivatsiya i lichnost', (Sankt-Peterbwrg, Yevraziya, 2001), 142 p. (in Russ.).
A. Maslou Samoaktualizatsiya. Psikhologiya lichnosti. Teksty, (Moscow, MGU, 1982), pp.108-117. (in Russ.).
D.A., Denisova, N.G.Levanova, et al., Revista Tempos e Espaços em Educação, 14(33), 18 (2021).
L. Hibbard, et al., J. Chem. Educ. American Chemical Society, 93(1), 24–30 (2016).
O.V. Berseneva, Bulletin of the Krasnoyarsk State Pedagogical University. VP Astafieva. – 2017. – No 1 (39). – P.56-58.
Choriev, I. Efficiency of the model of formation and development of readiness for pedagogical design in the conditions of information and communication technologies //European Journal of Research and Reflection in Educational Sciences, 12, 624-629 (2019).
N.L. Kalugina, H.Ya. Girevaya, et al., The progress of modern natural science = Successes of modern natural science, 7, 98-101 (2015).
H. Pillay, K. Irving, M. Tones, High Education Research & Development, 26 (2), 217-234 (2007).
I.A. Osipova, Sovershenstvovaniye professional'noy podgotovki prepodavateley fiziki na osnove kompleksnogo obshchefizicheskogo laboratornogo praktikuma po volnovoy optike. Dissert.kand.ped.nauk, (Tambov, 2001), 167 p. (in Russ.).
YU.V. Ryndina, Molodoy uchenyy, 4 (27), 2, 127-131 (2011) (in Russ.).
S.K. Rustamova, Molodoy uchenyy, 11 (11), 313-315 (2009). (in Russ.).
V.G. Razumovskii, V.V. Mayyer, Tvorcheskiye zadachi i laboratornyye issledovaniya po fizike dlya sredney shkoly, (Moscow, Drofa, 2016). (in Russ.).
O. Rogozhnikova, N. Konstantinov, Primeneniye tvorcheskikh zadach dlya formirovaniya issledovatel'skikh kompetentsii uchashchikhsya starshikh klassov (na primere zadach iz geometricheskoy optiki) //Materialy studencheskoy nauchnoy, 70, 2, 190-196 (2021). (in Russ.).
A.Ye. Boykova, Eksperimental'nyye zadachi kak sredstvo formirovaniya i razvitiya issledovatel'skikh umenii uchashchikhsya v protsesse obucheniya fizike. Dis... kand. ped. nauk, (Sankt-Peterburg, 2010), 211 s. (in Russ.).
V.M. Shakov, Z.M. Kurbanova, Sovremennoye obrazovaniye, 8 (81), 43-47 (2019). (in Russ.).
V.I. Andreyev, Didaktika vospitaniya i samovospitaniya tvorcheskoy lichnosti, (Kazan', Iz-vo Kazanskogo un-ta, 1988). (in Russ.).
O.V. Fedina, Vestnik Stavropol'skogo gos.universiteta, 3, 36-45 (2008). (in Russ.).
M.Ye. Beloborodova, M.G. Yudina, Teoriya i praktika obshchestvennogo razvitiya, 9, 207-211 (2015). (in Russ.).
ZH.M. Bitibayeva, Formirovaniye issledovatel'skikh umenii budushchikh uchiteley fiziki v usloviyakh realizatsii praktiko-oriyentirovannogo podkhoda k obucheniyu: diss…doktor phd: 6D011000-Fizika, (KazNPU, Almaty, 2020), 131 s. (in Russ.).
P.I. Aleksandrovich, Formation of motivation for cognitive activity among students, Proceedings of BSTU. Episode 6: History, Philosophy, 5, 18-20 (2009).
