Физика-техникалық мамандықтар студенттерінің трансверсальды құзыреттерін дамыту туралы
DOI:
https://doi.org/10.26577/RCPh.2023.v87.i4.05Кілттік сөздер:
трансверсальды құзыреттер, жүйелік-синергетикалық тәсіл, тәжірибеге бағытталған оқыту, конвергенция, мәселелерді шешу әдістемесіАннотация
Физикалық-техникалық мамандықтардың студенттері арасында трансверсальды құзыреттіліктерді қалыптастыру ерекшеліктері қарастырылады. Трансверсальды құзыреттіліктерді қалыптастыру үшін қажетті элементтер анықталды, мысалы: өзін-өзі тану, құндылық бағдарлары, тұлғааралық және әлеуметтік қарым-қатынастар, сыртқы әлемге қатысты салыстырмалы тәуелсіздік және өз әрекеттеріне жауапкершілік. Трансверсальды құзыреттіліктер пәнаралық сипатта болатыны анықталды. Трансверсальды құзіреттіліктерді қалыптастыруда жүйелік-синергетикалық және конвергентті тәсілдерді қолдануға болатыны көрсетілген. Дербес оқу-әдістемелік қызмет трансверсальды құзыреттерді қалыптастырудың іргелі элементі болып табылатыны анықталды. «Техникалық физика» білім беру бағдарламасының магистранттары оқитын «Көпкомпонентті газтәрізді ортадағы диффузиялық орнықсыздық» пәні бойынша тәжірибелік сабақтар мысалында есептерді шығару әдістемесін қолдану арқылы студенттердің трансверсальды құзыреттіліктерін дамыту көрсетілген. Қарастырылып отырған мысалда трансверсальды құзыреттіліктерді дамыту үшін қолданылатын есептерді шешу әдістемесі жұмыстың сегіз кезеңін жүзеге асыруды қамтиды. Жұмыстың әрбір кезеңін жүзеге асыру белгілі бір трансверсальды құзыреттіліктерді дамытуды көздейді. Тәжірибе-бағдарлы оқытуды жүзеге асыру барысында осылайша дамытылатын трансверсалды құзыреттер магистратура түлектерінің тез өзгеретін жағдайларға бейімделуіне ықпал ететіні анықталды. Соңғысы оқу процесінде қалыптасқан трансверсальды құзыреттер магистратура түлектеріне алған білімдерін нақты жағдайға ауыстыруға мүмкіндік береді деп болжайды.
Библиографиялық сілтемелер
J.C. Herr Daniel, Bushra Akbar, et al., Nanopart Res. 21, 229 (2019).
M.C. Roco, Nanopart Res., 22, 321 (2022).
M. Moldabekova, A. Kaidarova, Naukovi zapiski. Serіya: Pedagogichni nauki, 122, 34-46 (2013). (in Ukrain.).
I.B. Usembaeva, Sh.Zh. Ramankulov, et al., Vestnik KazNPU im.Abaya, Seriya IKT, 4 (53), 123-215 (2022). (in Kaz.).
Mariana Leandro Cruz, Gillian N. Saunders-Smits, Pim Groen, Journal of Engineering Education, 45, 5, 729-757 (2019).
Maria José Sá, Sandro Serpa, Educ. Sci., 8, 126-138 (2018).
M.S. Moldabekova, Y.I. Zhavrin, et al., Fizicheskoe obrazovanie v vuzah, 19, 2, 110-114 (2013). (in Russ.).
B.A. Dubrovin, S.P. Novikov, & A.T. Fomenko, Sovremennaya geometriya: Metody i prilozheniya, (Мoscow, Science, Gl.red.fiz.-mat.lit., 1986). (in Russ.).
V.A. Kononova, Vestnik Permskogo universiteta. Rossijskaya i zarubezhnaya filologiya, 12, 2, 34–42 (2020). (in Russ.).
M. Mulder, T. Weigel, & K. Collins, J. Vocat. Edu. Train. 59, 65–85 (2006).
R. Cepic, S.T. Vorkapic, et al., Int. Edu. Stud. 8, 8–20 (2015).
B. Moingeon, Transversal management: how to break out organizational silos_2017.
https://www.linkedin.com/pulse/transversal-management-how-break-out-organizational-silo-moingeon (accessed May 10, 2019).
L.C. Wilkinson, Linguistics and Education. 49, 86–95 (2019).
UNESCO: Transversal competences in education policy and practice. UNESCO Bangkok Office (Phase I): regional synthesis report. 2015, 71 p.
Calero López, Rodríguez López, Empirical Res Voc Ed Train., 12, 12 (2020).
J. Hunsu Nathaniel, et al., J Eng Educ., 112, 108–124 (2023).
M.S. Moldabekova Fundamentalizaciya podgotovki uchitelya fiziki kak osnova professional'noj deyatel'nosti. Sistemno-sinergeticheskij, (Almaty, Kazak universitetі, 2000). (in Russ.).
V.N. Kosov, M.S. Moldabekova, et al., Fizicheskoe obrazovanie v vuzah 22 (4), 3-10 (2016). (in Russ.).
M.S. Moldabekova, et al., Rec.Contr.Phys. 3 (70), 92-99 (2019). (in Russ.).
H.K. Rampersad, Total Quality Management: An Execuitive Guide to Continuous Improvement, (Berlin-Heidelberg: Springer Verlag, 2001).
M.S. Moldabekova, et al., Journal of Engineering Physics and Thermophysics, 92, 4, 872–876 (2019).
V. Kossov, O. Fedorenko, & D. Zhakebayev, Chem. Eng. Technol. 42, 4, 896-902, (2019).
V. Kossov, et al., Fluids. 6, 5, 177 (2021).
V. Kossov, et al., Chem. Eng. Technol. 44, 11, 2034-2040 (2021).
