Тығыз азғындалған плазмадағы иондану потенциалының төмендеуін ескеретін иондану тепе – теңдігі
DOI:
https://doi.org/10.26577/RCPh.2024v88i1a05Кілттік сөздер:
химиялық потенциал, Дебай экрандалу ұзындығы, Томас-Ферми экрандалу ұзындығы, Саха теңдеуі, иондану тепе-теңдігіАннотация
Қазіргі заманғы плазмалық зерттеулерде, әсіресе иондану потенциалының төмендеуін ескере отырып, тығыз азғындалған плазма жағдайында иондану тепе-теңдігін зерттеуге ерекше назар аударылады. Бұл жұмыста тығыз плазманың күйін анықтайтын негізгі заңдылықтар мен механизмдерді анықтау мақсатында осы құбылысты зерттеу жүргізілді. Зерттеудің мақсаты - иондану потенциалының төмендеуінің тығыз азғындалған плазмадағы иондану тепе-теңдігіне әсерін талдау. Біз бұл құбылысты сипаттаудың жаңа тәсілін Дебай және Томас-Ферми экрандалу ұзындықтарын ескеру арқылы ұсынамыз. Бұл жұмыстың ғылыми және практикалық мәні де бар. Ғылыми тұрғыдан алғанда, ол экстремалды жағдайларда плазма физикасы туралы түсінігімізді кеңейтеді, бұл физиканың әртүрлі салаларына, соның ішінде астрофизика мен лазерлік плазмодинамикаға маңызды әсер етеді. Практикалық тұрғыдан алғанда, зерттеу нәтижелері инерциялық термоядролық синтез және термоядролық тұтану сияқты әртүрлі технологиялық қолданбаларда плазмалық процестерді басқарудың жаңа әдістерін әзірлеу үшін пайдалы болуы мүмкін. Зерттеу әдістемесі иондану потенциалының төмендеуін ескеретін Саха теңдеулеріне негізделген математикалық модельдеу мен сандық есептеулерді қамтиды. Жұмыстың негізгі нәтижелері иондану потенциалының төмендеуі тығыз плазмадағы иондану тепе-теңдігінің айтарлықтай өзгеруіне әкелетінін көрсетеді. Жалпы алғанда, жүргізілген зерттеу иондану потенциалының төмендеуін ескере отырып, тығыз азғындалған плазманың әрекеті туралы жаңа білім беру арқылы плазма физикасы саласына айтарлықтай үлес қосады.
Библиографиялық сілтемелер
J.-B. Ruffio, H. Katelyn, M. Dimitri, et al., The Astronomical Journal, 165 (3), 113 (2023).
A. Becker, L.A. Collins, J.D. Kress, and N. Troullier, Physical Review B, 50 (24), 17720 (1994).
S. Mazevet, and D.M. Ceperley, Physical Review B, 76 (18), 184107 (2007).
E.O. Shalenov, S. Rosmej, et al., Contributions to Plasma Physics, 57, 486–92 (2017).
F. Soubiran, G. Zérah, and S. Mazevet, Journal of Physics Conference Series, 215, 012088 (2010).
K.N. Dzhumagulova, E.O. Shalenov, et al., Journal of Plasma Physics, 88, 905880119 (2022).
S.I. Belov and V.N. Ryzhov, High Temperature, 52, 730-734 (2014).
S. Kuhlbrodt, R. Redmer, et al., Contributions to Plasma Physics, 45, 61 (2005).
W. Cong, Y. Gu, et al., Communications in Theoretical Physics, 58, 160–64 (2012).
M. Ross and A.K. McMahan, Physical Review, 21, 1658–64 (1980).
V. Schwarz, H. Juranek, and R. Redmer, Physical Chemistry Chemical Physics, 7, 1990 (2005).
E.O. Shalenov, M.M. Seisembayeva, et al., Journal of Physics Conf. Series, 1400, 077035 (2019) .
M.M. Seisembayeva, H. Reinholz, et al., Contributions to Plasma Physics, 62, e202200014 (2022).
M.M. Seisembayeva, E.O. Shalenov, et al., Physics Letters A, 447, 128313 (2022).
E.O. Shalenov, Zh. Kossymkyzy, et al., Recent Contributions to Physics, 2 (73), 34–40 (2020).
M.N. Jumagulov, M.M. Seisembayeva, et al., High Energy Density Physics, 36, 100832 (2020).
E.O. Shalenov, A.T. Nuraly, and K.N. Dzhumagulova, Contrib. to Plasma Physics, 62, e202200017 (2022).
T. Raitza, H. Reinholz, et al., Journal of Physics A Mathematical and General, 39, 4393–99 (2006).
