0.0110 T9 температуралық аймақта p14C ұстау реакциясының жылдамдығы

Авторлар

  • С.Б. Дубовиченко В.Г. Фесенков атындағы астрофизика институты, Қазақстан, Алматы қ. https://orcid.org/0000-0002-7747-3426
  • Н.А. Буркова В.Г. Фесенков атындағы астрофизика институты, Қазақстан, Алматы қ.; Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Қазақстан, Алматы қ. https://orcid.org/0000-0002-3122-1944
  • А.С. Ткаченко В.Г. Фесенков атындағы астрофизика институты, Қазақстан, Алматы қ. https://orcid.org/0000-0002-9319-0135
  • Д.М. Зазулин Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Қазақстан, Алматы қ. https://orcid.org/0000-0003-2115-6226
  • Б.У. Бейсенов Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Қазақстан, Алматы қ. https://orcid.org/0000-0002-5286-2046

DOI:

https://doi.org/10.26577/RCPh.2024v88i1a03
        144 113

Кілттік сөздер:

Ядролық астрофизика, p14C-жүйесі, төмен және астрофизикалық энергиялар, радиацияны түсіру, астрофизикалық S-фактор, потенциалды кластерлік модель, Юнг схемасы.

Аннотация

14C(p,γ)15N реакциясы ядролық астрофизикада қызығушылық тудырады. Бұл реакция жұлдыздарда 15N түзетін реакциялардың бірі. Атомдық массасы 14-тен жоғары ядролардың түзілуінде 14C(p,γ)15N реакциясының жылдамдығы маңызды рөл атқарады. Қазіргі уақытта төмен энергиялардағы бұл реакция тәжірибе жүзінде де, теориялық тұрғыдан да жеткілікті жақсы емес түрде зерттелмеген. Сондықтан, осы жұмыста біз Юнг схемалары бойынша орбиталық күйлерді жіктеумен өзгертілген кластерлік модель шеңберінле және рұқсат етілген және тыйым салынған күйлерді ескере отырып, 5 МэВ дейінгі энергиялар кезінде 15N ядросының негізгі күйіне түсірудің радиациялық p14C толық қималары үшін қолда бар эксперименттік деректерді сипаттау мүмкіндігін қарастырдық.  Есептеулер 1.4 МэВ кең резонансты ескереді (массалық жүйенің центрінде). Тек p14C шашырау күйінен E1 өту негізінде ғана тәжірибелік астрофизикалық S-фактордың шамасы мен пішінін толық түсіндіруге болатыны көрсетілген. Бұл мақалада біз тапқан 15N ядросының негізгі күйіне p14C сәулеленуінің астрофизикалық S-факторлары әдебиеттегі эксперименттік деректермен салыстырылды. Алынған жалпы көлденең қималар негізінде бұл реакцияның жылдамдығы 0.01-ден 10.0 T9-ға дейінгі температура диапазонында есептелді. Жылдамдықтар үшін есептелген нәтижелер оларды астрофизикалық зерттеулерде қолдануды жеңілдететін қарапайым өрнекпен жуықталады.

Авторлардың биографиясы

С.Б. Дубовиченко, В.Г. Фесенков атындағы астрофизика институты, Қазақстан, Алматы қ.

ф.-м.ғ. д., профессор, email: dubovichenko@mail.ru

Н.А. Буркова, В.Г. Фесенков атындағы астрофизика институты, Қазақстан, Алматы қ.; Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Қазақстан, Алматы қ.

ф.-м.ғ. д., профессор, email: natali.burkova@gmail.com

А.С. Ткаченко, В.Г. Фесенков атындағы астрофизика институты, Қазақстан, Алматы қ.

Д.М. Зазулин, Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Қазақстан, Алматы қ.

автор-корреспондент, ф.-м.ғ.к., доц., email: denis_zazulin@mail.ru

Б.У. Бейсенов, Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Қазақстан, Алматы қ.

Жүктелулер

Как цитировать

Дубовиченко, С. ., Буркова, Н. ., Ткаченко, А. ., Зазулин, Д. ., & Бейсенов, Б. . (2024). 0.0110 T9 температуралық аймақта p14C ұстау реакциясының жылдамдығы. ҚазНУ Хабаршысы. Физика сериясы, 88(1), 17–23. https://doi.org/10.26577/RCPh.2024v88i1a03

Шығарылым

Бөлім

Теоретическая физика. Физика ядра и элементарных частиц. Астрофизика