ССР-Қ реакторының критикалық стендінің көлденең арнасындағы нейтрондар ағынын модельдеу, өңдеу және талдау

Авторлар

  • Ә.Е. Бақтораз Ядролық физика институты, Алматы қ., Қазақстан https://orcid.org/0000-0002-5103-8397
  • Е.С. Мухамеджанов Ядролық физика институты, Алматы қ., Қазақстан; Біріккен ядролық зерттеулер институты, Дубна қ,, Ресей https://orcid.org/0000-0002-9064-6061
  • Д.Е. Мыктыбеков Ядролық физика институты, Алматы қ., Қазақстан; Біріккен ядролық зерттеулер институты, Дубна қ., Ресей https://orcid.org/0000-0003-1753-1425
  • Ф.Ғ. Данкенова Ядролық физика институты, Алматы қ., Қазақстан https://orcid.org/0009-0005-5354-3580

DOI:

https://doi.org/10.26577/RCPh.2024.v91.i4.a2
        242 129

Кілттік сөздер:

нейтрондық детекторлар, GEANT4, нейтрон баяулатқыштары, сцинтилляциялық детекторлар, ССР-Қ реакторы

Аннотация

Мақалада ССР-Қ реакторының критикалық стендінің көлденең арнасындағы нейтрон ағындарын модельдеу және тіркеу үдерісі қарастырылады. Негізгі назар нейтрон детекторлары, соның ішінде СНМ-18 және орто-карборан негізіндегі сцинтилляциялық детекторды қолдануға аударылған. Жұмыста GEANT4 бағдарламалық пакетін пайдалану арқылы модельдеу әдістері қолданылып, нейтрондардың полиэтилен, бор қосылған полиэтилен сияқты әртүрлі баяулатқыштармен және баяулатқышсыз өзара әрекеттесуі егжей-тегжейлі зерттелді.

Зерттеулерде критикалық стендтің әртүрлі жұмыс режимдерінде нейтрон ағындарын тіркеу әдістерін әзірлеу және сынақтан өткізу жүргізілді. Орто-карборан қоспасы бар сцинтилляторларды пайдалану детекторлардың жоғары сезімталдығын қамтамасыз етіп, нейтрон ағындарын дәл тіркеуге мүмкіндік берді. Сонымен қатар, модельдеу және тәжірибелік зерттеулерден алынған деректер ROOT сияқты заманауи талдау құралдарын пайдалана отырып өңделді.

Алынған нәтижелер нейтронды өлшеу, ядролық физика және радиациялық қауіпсіздік саласындағы технологияларды одан әрі дамытуға ықпал етеді. Бұл тәсілдер нейтрондарды тіркеу әдістерін жетілдіруге қолданылып, ғылыми зерттеулер мен өндірістік қолданбалар үшін маңызды рөл атқарады.

Авторлардың биографиясы

Ә.Е. Бақтораз, Ядролық физика институты, Алматы қ., Қазақстан

автор корреспондент, Ядролық физика институтының ғылыми қызметкері, Алматы қ., Қазақстан; e-mail: a_baktoraz@mail.ru

Е.С. Мухамеджанов, Ядролық физика институты, Алматы қ., Қазақстан; Біріккен ядролық зерттеулер институты, Дубна қ,, Ресей

PhD, Алматы қаласындағы Ядролық физика институтының және Біріккен ядролық зерттеулер институтытының (Дубна қ., Ресей) жетекші ғылыми қызметкері; e-mail: y.mukhamejanov@gmail.com

Д.Е. Мыктыбеков, Ядролық физика институты, Алматы қ., Қазақстан; Біріккен ядролық зерттеулер институты, Дубна қ., Ресей

Ядролық физика институтының ғылыми қызметкері, Алматы қ., Қазақстан; Біріккен ядролық зерттеулер институтының кіші ғылыми қызметкері, Дубна қ., Ресей; e-mail: demezhan04@mail.ru

Ф.Ғ. Данкенова, Ядролық физика институты, Алматы қ., Қазақстан

Ядролық физика институтының кіші ғылыми қызметкері, Алматы қ., Қазақстан; е-mail: dankenova.fatyma@mail.ru

Жүктелулер

Как цитировать

Бақтораз, А., Мухамеджанов, Е., Мыктыбеков, Д., & Данкенова, Ф. . (2024). ССР-Қ реакторының критикалық стендінің көлденең арнасындағы нейтрондар ағынын модельдеу, өңдеу және талдау. ҚазҰУ Хабаршысы. Физика сериясы, 91(4), 12–20. https://doi.org/10.26577/RCPh.2024.v91.i4.a2

Шығарылым

Том 91 № 4 (2024): Хабаршы. Физика сериясы

Бөлім

Теоретическая физика. Физика ядра и элементарных частиц. Астрофизика

Статті цього автора (авторів), які найбільше читають