Бөлшектер өлшемінің кешенді плазмадағы соқтығысу процесстеріне әсері

Авторлар

  • Н.Х. Бастықова Қолданбалы ғылымдар және ақпараттық технологиялар институты; ЭTФҒЗИ, әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Алматы қ., Қазақстан https://orcid.org/0000-0002-8400-7183
  • С.К. Қоданова Қолданбалы ғылымдар және ақпараттық технологиялар институты; ЭTФҒЗИ, әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Алматы қ., Қазақстан https://orcid.org/0000-0001-7098-471X
  • Т.С. Рамазанов Қолданбалы ғылымдар және ақпараттық технологиялар институты; ЭTФҒЗИ, әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Алматы қ., Қазақстан https://orcid.org/0000-0001-7172-8005
  • О.Д. Қосымбеков Қолданбалы ғылымдар және ақпараттық технологиялар институты; ЭTФҒЗИ, әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Алматы қ., Қазақстан https://orcid.org/0009-0004-3703-3006

DOI:

https://doi.org/10.26577/RCPh20259217
        93 55

Кілттік сөздер:

кешенді плазма, тозаңды бөлшектер, соқтығысу процестері, импульсті тасымалдау қимасы, иондық қарпу күші

Аннотация

Модификацияланған Юкава потенциалы негізінде тозаңды бөлшектердің өлшемдерін ескере отырып, иондардың тозаңды бөлшектермен соқтығысу процестері зерттелді. Радиустары әртүрлі зарядталған тозаңды бөлшектердің өрісінде ионның шашырауы мен жұтылуы қарастырылды. Шашырату және жұтылу қималары байланыс параметрлерінің кең ауқымында алынды. Тозаңды бөлшектердің әртүрлі радиустары үшін иондық қарпу күшінің орбиталық және коллекторлық бөліктері алынды. Тозаңды бөлшектердің радиусын ескеру импульсті тасымалдау қимасының да, иондық қарпу күшінің де жеткілікті өзгеруіне әкелді. Анықталғандай, тозаңды бөлшектерінің өлшемін ескеру иондардың шашырауынан болатын күштің төмендеуіне және керісінше иондардың жұтылуынан болатын күштің жоғарылауына әкеледі. Бұл жұмыстың нәтижелері толқындық процестерді, войдтың пайда болуын және басқа да ұжымдық процестерді зерттеуде пайдалы болуы мүмкін.

Авторлардың биографиясы

Н.Х. Бастықова, Қолданбалы ғылымдар және ақпараттық технологиялар институты; ЭTФҒЗИ, әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Алматы қ., Қазақстан

автор-корреспондент, PhD, қауым.проф., Қолданбалы ғылымдар және ақпараттық технологиялар институты, ЭTФҒЗИ, әл-Фараби ат. Қазақ ұлттық университеті, Алматы қ., Қазақстан; e-mail: bastykova_nuriya@physics.kz

С.К. Қоданова, Қолданбалы ғылымдар және ақпараттық технологиялар институты; ЭTФҒЗИ, әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Алматы қ., Қазақстан

ф.-м.ғ.к., проф. Қолданбалы ғылымдар және ақпараттық технологиялар институты, ЭTФҒЗИ, әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Алматы қ., Қазақстан; e-mail: kodanova@physics.kz

Т.С. Рамазанов, Қолданбалы ғылымдар және ақпараттық технологиялар институты; ЭTФҒЗИ, әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Алматы қ., Қазақстан

ф.-м.ғ.д., проф., Қолданбалы ғылымдар және ақпараттық технологиялар институты, ЭTФҒЗИ, әл-Фараби ат. Қазақ ұлттық университеті, Алматы қ., Қазақстан; e-mail: ramazan@physics.kz

О.Д. Қосымбеков, Қолданбалы ғылымдар және ақпараттық технологиялар институты; ЭTФҒЗИ, әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Алматы қ., Қазақстан

Қолданбалы ғылымдар және ақпараттық технологиялар институты, ЭTФҒЗИ, әл-Фараби ат. Қазақ ұлттық университеті, Алматы қ., Қазақстан; e-mail: orazalykasymbekov1@gmail.com

Жүктелулер

Как цитировать

Бастықова, Н., Қоданова, С., Рамазанов, Т. ., & Қосымбеков, О. (2025). Бөлшектер өлшемінің кешенді плазмадағы соқтығысу процесстеріне әсері. ҚазҰУ Хабаршысы. Физика сериясы, 2025(1), 69–75. https://doi.org/10.26577/RCPh20259217

Шығарылым

Том 2025 № 1 (2025): Хабаршы. Физика сериясы

Бөлім

Физика плазмы

Статті цього автора (авторів), які найбільше читають