6Li және 7Li изотоптарында нақты және виртуалды α-бөлшектерінің қарпу реакцияларының ерекшеліктері
DOI:
https://doi.org/10.26577/RCPh.2022.v80.i1.01Кілттік сөздер:
виртуалды және нақты α-бөлшектер, 6Li және 7Li, 10B және 11B ядроларының қозу спектрлері, радиациялық түсіру, литий беру реакцияларыАннотация
Мақалада виртуалды және нақты α-бөлшектердің 6Li және 7Li изотоптарымен 10В және 11В ядроларының негізгі және қозған күйлерін түзумен өзара әрекеттесуінің ерекшеліктері қарастырылған. Ядроның құрылымын сипаттау үшін көпбөлшекті қабықша моделі қолданылады. Нақты және виртуалды α-бөлшектерді ұстау кезінде 10В және 11В ядроларының қозу спектрлеріндегі айтарлықтай айырмашылық осы ядролардың құрылымдық ерекшеліктерімен және α-бөлшектерді ұстаудың әр түрлі механизмдерімен түсіндіріледі. Нақты α-бөлшектер реакцияларда (α, γ), ал виртуалды - литий кластерінің берілу реакцияларында ұсталады. Бор изотоптарының екеуінде де алғашқы ыдырау арнасы - α-бөлшек, содан кейін бөлшектердің бөлінуімен келесі ыдырау каналына дейін бірнеше МэВ энергия диапазоны болады. Бұл жағдайда осы энергетикалық диапазонда S-факторлары аномальды түрде аз болады. Егер қоздырылған деңгейлер белгілі бір а бөлшектерінің шығуы кезінде ядроның ыдырау шегінен жоғары тұрса, онда S факторлары парциалдық ыдырау ендеріне Га - мен байланысты боп шығады. Энергияға тәуелді емес және тек бастапқы және соңғы күйлер құрылымымен анықталатын спектроскопиялық факторларға қарағанда парциалдың Г ені бөлшектер шығаратын энергияға тәуелді. Энергияның тар аймағында, бөлшектер шығарудың бірінші табалдырығынан екінші табалдырыққа дейінгі диапазонда қалдық ядролардың қоздыру қималары нақты және виртуалды α-бөлшектермен айтарлықтай ерекшеленетіні көрсетілген. Радиациялық α-қарпу реакцияларындағы үлкен қималарында пайда болған γ-кванттары термоядролық плазма үшін қолданылуы мүмкін.
Библиографиялық сілтемелер
2 V.M. Lebedev, V.G. Neudatchin, A.A. Sakharuk, Physics of Atomic Nuclei, 63, 95-203 (2000).
3 A.A. Ogloblin, ECHAYA, 3 (4), 936-992 (1972). (in Russ).
4 F. Ajzenberg–Selove, Nucl. Phys. A, 490, 1-255, (1988).
5 M.A. Zhusupov, R.S. Kabatayeva, Bull. RAS: Phys., 76 (4), 429-432 (2012).
6 F. Ajzenberg–Selove, Nucl. Phys. A, 433, 1-158 (1985).
7 F.E. Cecil et al., Rev. Sci. Instrum, 57 (8), 1777-1779 (1988).
8 M.A. Zhusupov, V.P. Shestakov, Rec.Contr.Phys., 1, 3-7 (2002). (in Russ).
9 V.G. Neudachin, Yu.F. Smirnov, Nucleon associations in light nuclei, (Moscow, Nauka, 1969), 414 p. (in Russ).
10 M.A. Zhusupov, et al. Izv. RAS. Ser. fiz. – 2010. – Vol.74, No.6. – P.925–928. (in Russ).
11 M.A. Zhusupov, O. Lhagva, I. Rotter, Izv. AN SSSR. Ser. fiz., 32 (10), 1714-1718 (1968). (in Russ).
12 V.T. Voronchev, V.I. Kukulin, Nuclear Physics, 63 (12), 2147-2162 (2000).
13 N.A. Burkova, K.A. Zhaksybekova, M.A. Zhusupov, Physics of elementary particles and the atomic nucleus, 36 (4), 821-888 (2005). (in Russ).
14 D.M. Skopik et al., Phys. Rev. C 20 (67), 2025-2031 (1979).
15 G. Junghans et al. ZeitschriftfürPhysik A Hadrons and nuclei, 291, 353-365 (1979).
