9Ве ядросының төмен жатқан деңгейлерінің құрылымы
DOI:
https://doi.org/10.26577/RCPh.2023.v84.i1.01Кілттік сөздер:
дифференциалдық қима, толқындық функция, көпреттік шашырауАннотация
Глаубердің көпреттік шашырау теориясы дифференциалдық қималарды есептеуге және жеңіл ядролармен бөлшектер шашырауының поляризациялық сипаттамаларына қолданылады. Барлық есептеулер ядролық реакцияларға сенімді спектроскопиялық көзқарас шеңберінде жүргізіледі. Оның мәні қарастырылып отырған ядролардың барлық спектроскопиялық сипаттамаларын іс жүзінде қайта шығаратын ядролық модельдерді пайдаланудан тұрды. Оларға 6Li және 9Be ядроларының үш бөлшекті модельдері, А = 6–14 болатын ядролар үшін көп бөлшекті қабықша моделі және А = 15 ядролар үшін қабықшалардың бөлшек-тесік үлгісі; 8Li және 9Li ядролары үшін үш денелі модельдер және 7Li ядросы үшін екі бөлшектік αt-моделі. Біздің тәжірибеміз көрсеткендей, спектроскопиялық тәсілді жүзеге асыру кезінде процестің басым механизмі де орнатылған кезде процестің негізгі сипаттамаларының сипаттамасын алуға ғана емес, теорияның болжамдық сипатына да сүйенуге болады.
Осы жұмыста алынған нәтижелер төмен жатқан 5/2+ және 5/2– деңгейлерінің құрылымын есептеулермен толықтырылды. Бұл жалпы қорытынды жасауға мүмкіндік береді: валенттік нейтрон p-күйінде болатын 9Ве-дегі теріс паритет деңгейлері гало құрылымы болмайды; сонымен қатар валенттік нейтрон келесі (2s-1d) қабықшаға өтетін оң паритеттің төменгі деңгейлері осындай болады.
1/2+ және 3/2+ кванттық сандары бар 9Be ядросының төмен жатқан қоздырылған күйлерінің гало құрылымының соңғы тікелей дәлелдері ерекше орын алады. 9Be ядросының ααn-моделі шеңберінде ықтималдығы жоғары валенттік нейтрон екі α-бөлшектердің ауырлық центрінен 11 фм қашықтықта орналасқаны көрсетілді, ал 3/2- негізгі күйінде бұл қашықтық бірнеше есе аз.
ααn-моделі негізінде алынған 9Be төмен деңгейлерінің құрылымы туралы қорытындылар p9Be шашырауының есептеулерімен расталады: тек гало құрылымын ескере отырып, оң жұптылық деңгейлеріне серпімсіз шашырау туралы тәжірибелік деректерді жаңғыртуға мүмкіндік береді.
Библиографиялық сілтемелер
2 M. Freer, Rep. Prog. Phys., 70, 2149 (2007).
3 N. Keeley, N. Alamanos, K. Rusek, and K.W. Kemper, Phys. Rev. C, 71, 014611 (2005).
4 S. K. Pandit, V. Jha, K. Mahata, S. Santra, et al., Phys. Rev. C, 84, 031601 (2011).
5 W. Zahn, Nucl.Phys.A, 269, 138 (1976).
6 E. Garrido, D.V. Fedorov, and A.S. Jensen, Phys.Lett. B 684, 132 (2010).
7 R. Alvarez-Rodriguez, H.O.U. Fynbo, A.S. Jensen, and E. Garrido, Phys. Rev. Lett., 100, 192501 (2008).
8 G. Roy et al. Nucl.Phys. A, 442, 686 (1985).
9 S. Dixit, W. Bertozzi, T.N. Buti et al, Phys. Rev. C 43 (4), 1758 – 1776 (1991).
10 S.M. Lukyanov, A.S. Denikin, E.I. Voskoboynik et al, arXiv:1310.2965v3 nucl-ex (2013).
11 A.A. Ogloblin, A.N. Danilov, T.L. Belyaeva et al, Phys.Rev. C, 84, 054601(2011); Int. J. Modern Phys. E 20, 823 (2011).
12 E.T. Ibraeva, M.A. Zhusupov, Phys. Part. Nucl., 31, 1359 (2000); E.T. Ibraeva, M.A. Zhusupov, A.Yu. Zaykin, Sh.Sh. Sagindykov, Phys.Atom.Nucl., 72, 1773 (2009).
13 E.T. Ibraeva, M.A. Zhusupov, A.V. Dzhazairov-Kakhramanov, P.M. Krassovitskiy, Nucl. Phys. A 933, 16 – 33 (2015).
14 М.А. Zhusupov, Е.Т. Ibraeva, P.М. Krassovitskii, Physics of Atomic Nuclei, 78, 151-158 (2015).
15 R.G. Glauber, High-energy collision theory, Lect. Theor. Phys. (New York – London: Interscience, 1959).
16 V.T. Voronchev, V.I. Kukulin, V.N. Pоmerantsev, Few-Body Syst. 18, 191-202 (1995).
17 V.I. Kukulin, V.N. Pоmerantsev, Kh.D. Rasikov et al, Nucl. Phys. A 586, 151-189 (1995).
18 D.A. Varshalovich, A.N. Moskalev, V.K. Khersonskiy, Kvantovaya teoriya uglovogo momenta, (Izd. Nauka, 1975), 439 s. (in Russ).
19 S. Ali, A.R. Bodmer, Nucl.Phys., 80, 99-112 (1966).
20 B. Buck, H. Friedrich, C. Wheatley, Nucl. Phys. A 275, 246-268 (1977).
21 M.A. Zhusupov, S.K. Sakhiyev, T.D. Kaipov, Izv. RAN, ser.fiz., 60 (11), 123 (1996).
22 N.A. Burkova, S.B. Dubovichenko, Rec.Contr.Phys., 2 (22), 141 (2006). (in Russ).
23 N.A. Burkova, S.B. Dubovichenko, Izvestiya vuzov. Fizika, 51 (1), 85-89 (2008). (in Russ).
24 K. Vil'dermut, YA. Tan, Yedinaya teoriya yadra, (Moscow, Mir, 1980), 502 s. (in Russ).
25 25 A.N. Boyarkina. Struktura yader 1r-obolochki, (Moscow, MGU, 1973), 52 s. (in Russ).
26 F.C. Barker, Nucl. Phys., 83, 418-448 (1966).
27 V.M. Lebedev, V.G. Neudachin, A.A. Sakharuk, Yadernaya fizika, 63 (2), 248-256 (2000). (in Russ).
28 M.A. Zhusupov, R.S. Kabatayeva, Bull. RAS: Phys., 76 (4), 429-432 (2012).
